
Blauw is de kleur van mijn dromen, zoals Joan Mirò het ook uitdrukte op één van zijn schilderijen. Persoonlijk ga ik altijd voor blauwe basisstukken in mijn kledij, gecombineerd met enkele felle tinten. De blauwe gentiaan, fascineerde me tijdens de bergwandelingen in de Alpen. Ik droomde steeds van een mantel, een kleedje in gentiaanblauw.
Toen ik in Afghanistan het nationaal park Band-e-Amir, UNESCO werelderfgoed, bezocht in 2000, stond ik perplex van het kleurenspel in de zes diepblauwe meren. Band-e Amir is gesitueerd in Bamyan waar de boeddha’s in maart 2001 werden vernield door de Taliban. Het verhaal van ultramarijn, het blauwe pigment, begint diep onder de grond. Lapis lazuli komt tegenwoordig uit mijnen in landen als China en Chili, maar de overgrote meerderheid van de intens nachtblauwe steen die in het Westen voor ultramarijn pigment werd gebruikt kwam tot de achttiende eeuw uit één enkele bron: de Sar-e-Sang-mijnen, diep in de geplooide bergen van Afghanistan, zo’n 600 kilometer ten N.O. van Bamyan, provincie Badakhshan, waar ik 3 jaar woonde.

Lapis lazuli wordt vaak als een halfedelsteen beschouwd, maar in werkelijkheid is het een mengeling van mineralen. Eén foto illustreert het werk in de lapis lazuli mijnen in Badakhshan. Deze foto werd genomen door regisseur Pieter-Jan de Pue die er de documentaire: The Land of the Enlightened draaide en er in 2016 een eerste prijs mee behaalde op het Sundance festival. De film is te bekijken tijdens de rondleiding in de Kalpak.
De mantel van het oudste Boeddha beeld was beschilderd met ultramarijn blauw. De oudste voorbeelden van het gebruik van lapis als pigment zijn aangetroffen in de zevende-eeuwse schilderingen uit de grot van Bamyan. De fresco’s in de grotten zijn gerestaureerd, het is een unieke belevenis om de grotten te bezoeken.

Ik kocht in Kabul in Chicken Street, ooit één van de drukste antiekmarkten van Centraal-Azië, een blauwe ketting met lapis lazuli steentjes en van mijn Afghaanse medewerkers kreeg ik een illustratie van België, gehouwen uit de blauwe steen.


Bij het opstarten van secundaire scholen in de Afghaanse vluchtelingenkampen kozen we, in overleg met het schoolteam voor blauwe uniformen. We kunnen een hoofdstuk Afghanistan, Land van Blauw - volgens Victoria Finlay - niet afsluiten zonder te verwijzen naar de vrouwen met hun hemelsblauwe boerka’s. De vele Afghaanse vrouwen die ik ontmoette en de Afghaanse leraressen straalden kracht en creativiteit uit; zo groots dat ik er een apart verhaal aan wijd.

コメント