CONGO : Kuba, Lega en Pende
- Hilde Lemey
- 4 apr 2021
- 2 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 16 apr 2021
Mijn Congolees verhaal begint in 2015, toen ik in het kader van alfabetisering een project leidde in de provincie Maniema ( Oost-Congo) en een tijdje in de provinciehoofdstad Kindu woonde. Samen met het regionale agentschap Sociale Integratie, werkten we een syllabus met basiswoordenschat uit, organiseerden workshops en begeleidden in verschillende dorpen de leerkrachten. De woordenschat in de verschillende syllabi zijn gericht op de noden van de plaatselijke bevolking. De dorpsraden zetten een financiële structuur op, zodat de dorpelingen zelf het lerarenkorps betaalden, zowel in natura/maniok als met geldelijke bijdrage.Dit zelfbedruipend systeem is doeltreffend, maar niet eenvoudig om te realiseren. Ik doorkruiste de brousse met de mountainbike en had aldus veel contacten met de locals. Op de markt in Kindu maakte ik kennis met bushmeat.
Dit brengt me tot het nationaal park Lomami op 4 uren rijden van Kindu. Dit park kreeg vrij recent het label van nationaal park. Verschillende etnische groepen, waaronder de Lega , Mbembe en Mbolo, waren betrokken bij het stichtingsproces van het nationaal park. De gemeenschappelijke gronden en de dorpen die aan het park grenzen, dienen als een belangrijke buffer voor het beschermde gebied. Hiervoor is het ook nodig om samen met de dorpsgemeenschappen alternatieve en duurzame inkomensmogelijkheden te ontwikkelen.
Hier werd ook een alfabetiseringsproject opgezet en zoals kunstenares Gosie Vervloessem het beschrijft op één van haar collages: “ Literacy for environmental justice”.
Vanuit deze regio bevinden zich hoeden in de collectie, vooral van de Lega. De streek is ook gekend om de weefmatjes vervaardigd door de Mbolo.
‘De Kuba is een confederatie van minste 12 etnische groepen die wonen in het centrale gedeelte van Congo-Kinshasa en een Bantoetaal spreken. De etniciteit telt ongeveer 130.000 personen. Het Koninkrijk Kuba (1650 - 1900) stond bekend om haar kunstvoorwerpen.
In het gemaskerd theater bij de inwijding van de Kuba jongens wordt Moshambwooy, als de eerste koning, opgezet tegen Bwoom, de ‘ gewone man’. Zowel de sterktes als de zwakheden van de koning worden getoond in een dramatisering van de dubbelzinnigheid van de Kuba tegenover het koninklijke gezag. Moshambwooy maskers hebben een typische lang vanop het hoofd uitstekend deel van de olifantenslurf voorstelt: de koning is gigantisch indrukwekkend en zijn verantwoordelijkheden zijn zwaarwichtig. De rest van het masker en het kostuum zijn bedekt met de machtige symbolen van de Kuba cultuur.
Op dit masker verwijzen de schelpen naar economische connecties en macht. De schelpen - en kralen versiering van dit masker vormt patronen die typisch zijn voor de materiële cultuur van de Kuba. Hierbij worden diverse objecten en culturele contexten verweven met elkaar.
De meeste hoofdtooien uit DRC die u kunt zien tijdens de rondleiding in de Kalpak zijn aangekocht in Kindu, via de vele contacten met de locals. Er zijn ook enkele pagnes, kleurige wikkelrokken waarin vrouwen zich hullen en die ook dienen als communicatiemiddel, want de motieven dragen een boodschap uit.
Opmerkingen